CHẠY MÀ KHÔNG CHẠY

 

 

Sau khi đọc một câu chuyện của Tuệ Tâm,"Ngôi nhà cuối cùng của tôi" kể chuyện  một người già ngày mai sẽ từ bỏ tất cả để đi vào nhà thương dưỡng lão. Chuyện kể cái tâm trạng xót xa khi biết rằng cái gia tài cả đời vợ chồng bà tạo dựng giờ chỉ được ém trong một gian phòng. Bà phải chọn, tất cả mọi thứ cho gọn, nhỏ và chỉ MỘT: bàn, ghế , tủ lạnh,  giừơng đơn, vi tính, microwave, và "một mình".  Quần áo đủ dùng vì mặc cho ai xem mà có còn đi đâu nữa đâu!.. Bà phải từ bỏ căn nhà to đẹp với hầu hết những thứ mà bà đã lựa chọn, trân quý.  

Nghĩ gì ? Có phải đây là hình ảnh của bạn của tôi đã, đang, hay sẽ xảy ra. Từ câu chuyện trên tôi học được rằng  sau sáu bảy chục năm của đời người, tất cả chỉ là một cuộc rong chơi, nhìn mọi thứ cho đã mắt, ngắm thật chán chê, sờ mó vuốt ve, mân mê thỏa thích rồi cũng bỏ lại thế gian nầy. Người thân ư? Hết rồi thời con rồi cháu quấn quýt bên chúng ta, hò hét, chạy đuổi, lật tung căn nhà làm mình mệt nhoài, cò cò chạy theo mà cười híp mắt. Những bữa cơm đoàn tụ bà mẹ lo cuống cuồng trổ tài nấu nướng sắp xếp hoàn chỉnh, ông cha cố chen vào những chiếc ghế trong phòng ăn vì số con cháu ngày một tăng. Giờ đây bọn chúng đã lớn có bạn bè, đi đại học, chim con đủ lông đủ cánh chúng phải bay đi tìm tổ riêng tư. Chúng ta mừng cho con thành nhân, cũng đồng lúc đối diện với cái tổ trống vắng trần trụi xơ xác mòn cũ như sự tàn héo của tuổi già. Chiếc lá mùa thu chín đỏ, ông hay bà lìa cành đi trước và người còn lại tự hỏi bao giờ sẽ tới phiên ta?!.  

Có chọn lựa hay sao từ khi mới sanh khóc oa oa mở mắt. À đây là cha kia là mẹ. Lăn vào đời mổi người một hoàn cảnh. Nhìn một vòng những bạn bè thân quen chưa biết rằng ai nghiệt ngã hơn ai? Giờ đây nhìn bạn hay tôi đã đến thất thập, hay bát tuần, mình nên chua xót chấp nhận hay thanh thản đối diện. 

Sáng Chủ Nhật tuyết lất phất rơi nhẹ nhàng. Dù chỉ mới bước vào giữa tháng 11 mà vùng Bắc Mỹ đã nhận hai trận tuyết. Tuần trước ngay cả các tiểu bang phía Đông Nam tuyết cũng trãi dầy xa lộ chào đón lễ Tạ Ơn. Bao nhiêu căn hộ mất điện, trường học đóng cửa hay mở trể và trên tin tức một chuyên buồn cười và dễ thương là sau khi thiếu chuẩn bị cho đợt tuyết đầu tiên (vì tiên đoán thời tiết sai) nhiều tai nạn xãy ra bị dân chúng phàn nàn, ông Thống Đốc của tiểu bang sợ quá, chuyến nầy nhiệt độ mới 40 F mà bốn chiếc truck chở đầy muối đã khởi hành đi rãi trước?  Có vừa lòng dân cái xứ Cờ Hoa nầy đâu. Có người gọi vào bình phẩm, "tiền của dân đống thuế đó nghe cha nội, sao mà hành xử ngu quá vậy" Ở đây làm tôi mọi cho dân không dễ chút nào. Chả bù chế độ Cộng Sản dân khóc dân than là đã bị "An Ninh Mạng" chăm xóc sức khỏe.                                                                                                     

Tôi phải gọi điện thoại kể chuyện nầy cho vợ chồng Tín nghe mới được. Cũng đã hơn tháng nay tôi chưa liên lạc em.

Sau vài hồi chuông ren vợ Tín trên phôn

 - Hương đó hả, vợ chồng em khỏe không?

 - Dạ tụi em thì khỏe nhưng Lợi đang bệnh, ảnh đang đi ra nhà thuốc lấy trụ sinh cho nó, còn Nhiệm đang tắm sau khi chất hết mớ gạo người ta phân phối cho tiệm. Xin lỗi chị cũng không biết chừng nào ảnh mới về tới.

 - Không sao nói chuyện với em cũng được. Chuyến nầy Lợi bị sao vậy em.

 - Cũng là vấn đề bao tử, sau khi ăn dĩa cơm tấm sáng hôm kia thì nó bị nôn hết và nóng sốt nữa!

 - Thức ăn có vấn đề gì không? -Lại đụng thịt heo chết tẩm hóa chất chứ gì, tôi tự nghĩ--

 - Hàng cơm nầy quen. Chị ơi, ngay cả đôi khi ăn cơm nhà nó vẫn.. À em đã bị về hưu non 55 tuổi nhưng em cũng chẳng khỏe khoắn gì hơn. Mong được đi du lịch cho biết đây biết đó như người ta nhưng hoàn cảnh thằng con em chị cũng biết, nói mãi cũng vậy thôi, chỉ có một thay đổi là thu nhập thì ít mà tóc bạc thì nhiều..

_ Em đã về hưu rồi?  Nhớ em nhỏ hơn chị cả một con giáp thế mà thời gian quả là nhanh, chạy cũng không kịp.

Xem chừng như tôi đã gọi không đúng lúc để nói chuyện thời tiết, trăng mây. Lợi đứa cháu tôi, đã bệnh đang bệnh, và gần như luôn luôn bệnh.  Lúc Lợi sanh ra bà mụ vô trách nhiệm không móc sạch đờm rãi, nó bị ngạt tới xanh tím đi. Kết quả là óc bị hư khi thiếu oxy cho nên bây giờ cơ thể thì lớn nhưng mãi mãi là em bé, Thằng bé nầy là cái sản phẩm của chế độ trì trệ, làm việc chiếu lệ, Lợi nghe mà không thể nói, ăn nhưng không thể tự vệ sinh, (đúng như họ mong muốn), đặt lên đầu vợ chồng Tín một cái khổ nạn. Tín nói đó là số mệnh của em, Hương nói đó là vì kiếp trước em đã làm điều ác!. Khi nghe tôi lại có thêm cháu nội Tín chúc mừng nhưng tôi cũng hiểu khổ tâm của vợ chồng nó, đứa trai nhỏ thì như đã kể trên còn đứa lớn thi gần 30 mươi rồi mà không chịu cưới vợ. Thật không biết Nhiệm có bình thường, khi tuổi đó mà vẫn chưa có bạn gái, dù cũng cao lớn khỏe mạnh đẹp trai?  Mổi lần lên face book nhìn những hình gia đình tôi vợ chồng Tín đều khen, và thỉnh thoảng kèm theo câu " không biết bao giờ em mới được bồng cháu"  

Tôi chỉ nói thêm vài câu bâng quơ rồi cúp phôn Thêm một người "bất như ý".

Chán nản tôi trở lại với ly café của tôi. hương thơm quen thuộc. Lò sưởi làm ấm dần căn phòng lạnh ngắt buổi sáng sớm, lửa bắt đầu dè dặt le lưỡi thăm dò tâm trạng ưu tư của nữ chủ nhân.  Tôi mở vi tính ra xem điện thư và tin tức như thường lệ thì điện thoại reo. Ai mà gọi sớm như nầy trong ngày cuối tuần?

 - Ồ chị Thúy. Đi làm về tới rồi sao?

 - Chủ Nhật xong phiên trực ở 5 giờ, sẽ đi ngủ sau. Chị ơi, về tới ăn xong muốn chuyện trò với chị một chút vì tâm tư dường như nặng nề quá.

Tự nhiên tim tôi đập mạnh lo sợ không biết Quỳnh có sao không?; Thúy là em họ của Quỳnh; cô bạn thân từ thời Trung học đang ở trong dưỡng trí viên. Tôi yên lặng,

 - Tôi không đánh thức chị chứ?

 - Dĩ nhiên là không, già rồi chị biết tôi ngủ như "gà" mà. Tin gì vậy, chị làm tôi lo quá. Quỳnh có khỏe không?

 - Quỳnh không sao nhưng chị Bảo thì đang đương đầu với sự tái phát của bệnh ung thư ngực cách đây hơn 10 năm.

 - Chị Bảo? Mình mới gặp chị, ồ cũng đến mấy tháng trước ở Wallmart. Hôm ấy vì gấp rút mình cũng không nói chuyện nhiều. Khổ thật, kể mình nghe rõ hơn tí đi.

 - Anh của mình đã bị tai biến 4 năm nay, chị Bảo thì vẫn đi làm vừa lo cho chồng, cũng may anh ấy tự lo vệ sinh cá nhân và từ từ nói chuyện được khá hơn .Thật mệt cho bà chị dâu của tôi, không trách là vừa 65 tuổi có được Medicare, chị nghỉ làm ngay cũng gần 6 tháng rồi. Tuấn sanh đứa con trai thứ hai và Tú thì có bồ sắp tiến tới hôn nhân, nó dẫn về giới thiệu với mọi người trong ngày hội Tết năm rồi, anh chị cũng có mặt phải không?

 - Mỗi năm không có chị Bảo làm sao có Tết. Hân hạnh cho chúng tôi đã được chia xẻ bầu không khí gia đình nầy.Tôi thật là bàng hoàng khi nghe được tin dữ chị Thúy ạ. Chị Bảo lận đận thật, mới về hưu chưa nghỉ ngơi, chưa đi chơi đây đó, chưa có giờ nựng nịu cháu nội.

 Đúng 40 năm trước, căn nhà đầu tiên của tôi ở gần nhà anh chị, là gia đình Việt Nam gần nhất trên bước đường luân lạc tha hương. Chúng tôi trở thành bạn, thường giúp đỡ lẫn nhau, Trân Bích từng giữ Tuấn Tú khi chị bị bận.                                                                                              

Ai cũng gặp khó khăn nhưng trong số đó chắc cũng phải cộng thêm anh chị ấy vào danh sách. Nhà chị và một đàn em chen chúc nhau trong một cái town house 3 phòng ngủ. Họ ra đi từ những ngày tháng đen tối 1975. Anh là con lớn và cha mẹ kẹt lại Việt Nam trong cuộc xô lấn của chuyến bay định mệnh. Anh dắt díu một bầy em 8 đứa sang đây lúc mới 24 tuổi. Anh đã gặp chị sau đó, cả hai lo cho từng đứa một đi học, dựng vợ gã chồng. -Chị cũng có hai cô em gái và đứa nhỏ nhất là bạn cùng lớp với em tôi-. Sau bao nhiêu năm, bạn có thể tưởng được là gia đình nầy đã lớn lên bao nhiêu. Có một lần ngay ngày Mother day tôi ghé nhà chị tình cờ tôi thấy bình hoa với thiệp đề _happy sister day- Chị nói ngày Father day anh cũng nhận được chay rượu, gói quà -happy brother day- từ các em mình.

 Tết, dù cho có nhiều đứa đi tiểu bang khác chúng cũng ráng tề tựu về với anh chị như cái tổ mà chúng quần thảo nhau mà lớn lên. Những đứa em chia nhau, mổi người mổi thứ từ bánh chưng, bánh tét, giò chả, bào ngư cho đến phong pháo hiếm hoi, cành đào rực rỡ hay chậu mai mùa xuân và tiếng cười dòn thổi tan những lớp tuyết dầy của cuối tháng giêng dương lịch lạnh giá New Jersey.

 Hội Tết nhà anh chị cộng thêm vài cặp bạn thân trong phòng khách trang trí kiểu Việt Nam với tranh lụa thiếu nữ mặc áo dài, nhâm nhi ly rượu vang nóng - Mulled wine-  và kể chuyện ngày xưa.Tết năm nào cũng thế, các cháu xung xăng trong bộ y phục cổ truyền, với con Lân nho nhỏ nhảy lon ton theo tiếng pháo nổ dòn, các phong lì xì màu đỏ xinh xinh được trao tay nếu chúng nói được câu chúc bằng tiếng Việt. Tôi nhớ năm Vũ con trai tôi 5, 6 tuổi gì đó, khoanh tay ngọng nghịu "Chúc bác mạnh khỏe vui vẻ và không có ghẻ."!

 - Vũ, bậy bạ cái gì mà "không có ghẻ!' Ai dạy con vậy?- Tôi nói-

 - Chị ba dạy. - nó trả lời chắc nịt rồi biến mất, để lại một tràng cười-

Cháu ngoại tôi mê được tới nhà chị Bảo để trình diễn bài đàn dương cầm mới học, nhận tiền tết mới toan, ăn thức ăn ngon qua tài nấu tuyệt vời của chị. Nhưng mà với chừng ấy sức sống cùng sự hoạt náo ấm áp thân yêu, làm sao mà cơn bệnh quái ác nầy có thể lạnh lùng ghé lại !..Không thể chấp nhận được. Tôi nghẹn ở cổ..

 - Chị biết, những người bị bệnh dù đã dứt nhưng họ phải được theo dõi hàng năm, mình bây giờ cũng đi Mammogram test mổi 2 năm chứ gì. Vấn đề là khi nó trở lại, nó đã lan qua nhiều cơ phận khác nữa không biết có chặn nổi không, chưa kể người già sức đề kháng không cao lắm đâu

Tôi yên lặng. Sao lại mới vừa nghỉ chưa được bao lâu thì lại đương đầu với bệnh, Anh Bảo còn khắc khoải với nửa người không di động dễ dàng, chị lo cho anh bao lâu khổ sở thế mà chị cũng không bao giờ than van. Thật bất công! Tôi cũng từng nghe Ellen, người làm chung cùng tôi, kể về chị chồng của bà ấy vừa nghỉ làm là bị ung thư tử cung rồi mất sau một năm. (Nếu vẫn đi cày thì bệnh không đến sao, tàn nhẩn quá!)

 - Cám ơn chị Thúy nghe, mình sẽ liên lạc chị Bảo    

Nói về Quỳnh bạn tôi trong nhóm Ngủ hổ Chi Hoa của trường Đoàn năm xưa đang chết buồn trong dưỡng trí viện. Năm đứa con gái học cùng một lớp, cùng dễ thương như "mèo" nhưng cô em chồng tôi cho rằng vì sanh năm cọp nên người gãy gánh giữa đường, người thì lận đận tình duyên, người thì lỡ làng duyên số. Không biết lâm vào trường hợp nào thì khá hơn.

Tuy nhiên Quỳnh cô bé đẹp nhất, giàu nhất, dễ thương nhất nhưng yếu đuối nhất nên không chịu nổi đã buông xuôi trước khổ nạn của cuộc sống.

Lần tôi đi thăm Quỳnh nhìn cái đầu be bé có mái tóc dài sợi trắng như màu khói, lì lợm trơ cứng theo tuổi đời, đang chạy trốn hiện tại. Sinh ngữ chính của Quỳnh là Pháp văn nên nàng có thể nói tiếng Pháp,lại không thể học tiếng Anh dù đang ở Mỹ. Nàng nhớ rõ tôi và cứ rũ tôi ra vườn hái trái, nhớ những bài thơ nàng ngâm và bài đàn piano nàng dạo. Ngồi với tôi Quỳnh tưởng mình đang ở căn nhà to ở gần cầu củi bên cửa sỗ có cội Hoàng Lan hương thơm dìu dịu trong những đêm hè, chùm mận đỏ chia cùng các bạn, ly nước đá mít tố nữ từ vườn hái vô. Nàng nói đến những lần ngâm thơ văn nghệ, phát thưởng, họp đoàn, tiếng vổ tay, và tiếng cười trong veo. Nàng chon lựa chạy trốn hiện tai, chỉ muốn giữ cho mình những hình ảnh cũ, hiền hòa dễ thương của ngày xưa.

1975, nhà giàu thì đi kinh tế mới, căn nhà bị lấy, Quỳnh giã biệt mọi thứ ở cái tuổi 25, bị  mất ngay cả chính mình. Dù sao người đàn bà của Tuệ Tâm cũng còn lại một căn phòng tiện nghi, một tủ lạnh nhỏ nhưng bao giờ cũng đầy và nhất là tấm thẻ nhà bank.

Quản đời tươi đẹp đã qua. Người yêu đã bỏ em đi, Quỳnh cố gắng trở lại nhờ vã người anh lớn khác mẹ với Quỳnh ở Cần Thơ. Cơm  không lành canh không ngọt, Quỳnh nhận đi dạy học trong Rạch Gòi một xã điêu hiu..  và nhan sắc ấy đã quyến rũ bọn ruồi nhặng nham nhỡ của cái quầng thể bát nháo vô luân nên thân gái không áo giáp đã bị vỡ vụng, dùi nát. Đúng ra Hoa Quỳnh nở cho tao nhân mặc khách thưởng ngoạn với, rượu quý trà thơm nhưng than ôi" nước mất nhà tan sói lang rời hang động!" Người con gái ấy đã mất tất cả trước khi cái tuổi mà bạn và tôi sắp mất và sẽ mất.Thế thì thế nào?

Chúng ta đều phải đứng dậy sau khi té. Quỳnh theo cha mẹ định cư, cũng đi làm cũng có thiện chí dựng lại đời mình nhưng bản chất yếu đuối và sự tổn thương nặng nề làm cho Quỳnh chao đảo. Những cuộc tình sau đó không đi đến đâu, Quỳnh đã luôn hoãng sợ vì gợi nhớ thảm kịch ngày nào nên, đôi khi bất ngờ chạy trốn, dấu 

mặt và khóc nức nở. Sau nầy Quỳnh từ chối hẹn hò, tự nói chuyện một mình và không còn phân biệt điểm thời gian.

 

Chuyện người già trên quê hương tôi Nguồn Kết nối miền Tây

         Đâu đó trên báo Nguồn Kết Nối Miền Tây có video clip ngắn quay cảnh của đôi vợ chồng già vì nhìn ra hoàn cảnh con mình nghèo quá nên lặng lẻ dắt díu nhau ra sống trên một chiếc ghe bỏ hoang. Bà đã 89, ông 99 tuổi, ngay ngày đi bán vé số kiềm chút tiền còm đem về lo rau cháo cho ông. Có lẽ người làm phim đem thịt gà quay xà lách tới nên cụ bà xé thịt gà đút cho cụ ông ăn. Cụ ngọt ngào hỏi:  "Ông ăn ngon không? Lâu lắm mới có được bữa ăn ngon!" Cụ ông móm mém gật đầu. Sau miếng thứ hai, cụ ông nói với cụ bà: "Bà ăn đi!" Nhưng cụ bà lắc đầu. Khi cụ ông ra dấu không muốn ăn nữa, cụ bà dỗ dành: "Không ăn thịt gà thì ăn cháo nha''.

Nghe đoạn Video, nhìn hình ảnh bà đi bán vé số ông nằm chờ trên chiếc võng, như nói hết đâu đó cái tình mộc mạc, cái nghĩa vợ chồng thật thà, trìu mến thâm sâu không tính toán cân đo. Sống nghèo khó mà vẫn vui vẻ không than van, chấp nhận rồi sẽ tới cái ngày bà nằm xuống, chỉ sợ ông bơ vơ!  Bất chợt tôi nhớ tới hình ảnh bà Trần Tế Xương. Quý lắm, thương lắm cái đặc thù dân tộc Việt nói chung và nét đẹp thuần khiết hiền hòa đôn hậu của người đàn bà Việt Nam nói riêng làm xao xuyến xúc động lòng người.  

Má tôi cũng rất già nhưng mai mắn hơn. Bà có tám đứa con, tôi bay mất đã gần 40 năm, làm "khúc ruột ngàn dặm" thì không kể rồi. Con gái thứ tám mất lúc mới hơn ba mươi, làm bà khóc đến mờ mắt. Sáu đứa ở VN xem ra rất có hiếu, thay phiên chăm xóc bà những ngày bóng xế tà dương. Lúc còn khỏe mạnh với sự chu cấp vật chất của đứa con Việt Kiều thì bà cũng rủng rỉnh chút tiền còm trong túi, có đủ uy quyền của một bà mẹ tự lập, vui với tình thương sự tôn kính và đôi khi vòi vĩnh của bầy cháu.                 

Cả cuộc đời tôi lần đầu vê Việt Nam sau 15 năm, cha mất đã 21 ngày, thăm mẹ như thăm bẫy ngỡ ngàng nhìn "bãi biền biến thành ruộng dâu" chị em, bè bạn nói năng giữ kẻ. Tự biết mình đã không còn thuộc nơi nầy.       

Rồi tới phiên mẹ bệnh, lần đó, ngồi cùng mẹ suốt ba tuần lễ, nói những lời thương yêu có thể là lần cuối. Nhìn làn da nhăn nheo như  trái nho khô, đôi tay cành củi trơ xương và mái tóc trắng, tôi bất giác lo sợ và biết rằng thời gian còn lại với mẹ đếm bằng ngày bằng giờ!.Tôi phải tận dụng nó không rời nửa bước.Tôi tận tụy đút cho bà miếng cháo lõng, củ khoai nghiền, dẫn bà tập tểnh đi lại sau cuộc giải phẩu giành giật cùng thần chết chờ tôi về. Tôi cố nói những lời an ủi trấn an bà hay cũng trấn an chính tôi. Anh chị em thay phiên nhau làm y tá. Mẹ không bị đi nhà thương dưỡng lão, không phải tập dần sự chia cắt, bà được vây quanh cùng con cháu nhưng dường như bà cũng chẳng cần. Cổ máy từ từ chậm cho dù mình cố thay bao nhiêu cơ phận thì một lúc nào đó nó cũng sẽ èn ẹt  từ chối chuyển động. Bà đã mệt  mỏi như ngọn đèn cạn dầu, không thiết ăn, muốn ngủ sâu và từ từ không biết gì!  Tôi sắp bảy bó, bà hơn tôi 20 tuổi. Đây có phải là hình ảnh của tôi 20 năm sau.                                                                           

Tuổi già ai cũng sẽ đối diện phải xót xa chối bỏ, chạy trốn hay mĩm cười chấp nhận. Làm sao ngăn được dòng sông sắp đổ ra cửa khẩu, gập ghềnh xao động hay êm ã, an bình, tự tâm chúng ta chọn lựa mà thôi.

Một nhà văn nào đó đã nói tuổi về hưu là" tuổi vàng" .Còn khỏe mạnh đi lại được thì làm sao mà cô đơn với hội đoàn, chùa, nhà thờ, và các chương trình thiện nguyện. Tôi còn mai mắn hơn vì có Thầy, có Bạn có mổi năm một lần họp mặt trường xưa cùng trao đổi thư từ trên mạng và còn cùng các cô cậu học trò từ nơi xa xôi vẫn theo đuổi lý tưởng của mình mong góp một tay làm điều tốt cho xã hội. Cám ơn các em giúp tôi tin yêu và quên hết tuổi đời.

Xin mượn bài thơ sau đây của YOUTH để làm câu kết luận 

"Không một ai lại già cỗi đi vì những năm tháng trôi qua. Chúng ta già nua bởi vì ruồng bỏ lý tưởng của mình. Năm tháng có thể làm nhăn nhúm làn da của chúng ta, nhưng sự từ bỏ tinh thần hăng say, phấn khởi mới làm tâm hồn chúng ta héo hắt.'

By Samuel Ullman (1840-1925)

ĐAN QUẾ PHONG   1-11-2019

 

 

THẾ NÀO LÀ HẠNH PHÚC

 

 

 

-Ngày mai em có thể ném chiếc đồng hồ báo thức vào sọt rát rồi anh ạ. Không cần thức đúng giờ nữa. Thế là "Thênh thang thơ túi rượu bầu" anh xem mình sẽ dự kiến đi chơi đâu bây giờ.

-Chúc mừng em được nghỉ hưu, anh đã chờ cho em cũng được ở nhà, vì thật bất công nếu anh có thể ngủ nướng mà em thì không.

-Em đã đọc đâu đó rằng 65 tuổi chỉ là mới bắt đầu cho cuộc rong chơi. Anh nghỉ trước em vậy anh thấy như thế nào?

-Hãy tự mình chiêm nghiệm vì có thể anh khác hơn em, chưa kể không ai giống ai về sở thích, mong rằng sức khỏe chúng ta vẫn ổn để làm mọi việc mà em gọi là 65 tuổi chỉ mới bắt đầu.

-Mình đi Việt Nam đi. Trước là thăm má em sau là chu du hết một vòng từ Nam ra Bắc, thăm Bến Hải đến Cà Mau, lên cao nguyên nhìn những cô gái Thái Trắng mà anh thường ca tụng. Đến cột mốc Lao Cai Sa Pa nhìn sang biên giới Việt Trung để ngậm ngùi  đâu rồi thác Bản Dốc, ải Nam Quan!!..

 

• Và chúng tôi đi VN, đó là chỗ duy nhất ông xã tôi muốn đi. Thế là trãi nghiệm dài dài từ tô phở be bé Hà Nội, bánh tôm chiên đượm dầu Hồ Tây, và oằn oại đau bụng vì mắm tôm Đà Nẵng. Thật buồn vì tôi đã không còn quen nổi với thức ăn lạ..

-Chắc rau quả tôm cá lóc nướng trui, rau tươi miền Nam sẽ dễ chịu hơn hả anh.

-Anh cũng nghĩ vậy. Có một điều anh muốn thú thật với em là đôi chân anh nó đòi nghỉ ngơi,  lúc leo lên chùa Yên Tử ở Bà Nà hay xuống động Thiên Đường ở Quảng Bình nó kêu lên răn rắc đó em.

-Anh vẫn còn khỏe lắm mà, anh ráng lên nếu không vài năm nữa ai có thể nói trước được. Giang san Nam Việt đẹp vô ngần, em vẫn còn mê đắm và mơ ước đi nhiều nơi khác nữa, nhưng nếu chỉ có mình em đi thôi không thể vui. 

• Và chúng tôi thăm Châu Đốc, Hà Tiên, Thái Lan, xứ chùa Tháp Angkor wat. Đi Bạc Liêu ra tới tận bờ biển mặn đục mùi bùn, ăn cua biền, ba khía, cá kèo tươi. Về quê Bún Tàu xứ cá rô đồng biết nói, ăn lẫu với rau đắng mọc sau hè và một tháng trôi qua. Nguyên không nói gì nhưng tôi bắt đầu buồn chán... Nhớ nhà, nhớ chiếc bếp tiện nghi theo ý mình, nhớ chiếc giường có thật nhiều gối sạch và êm, nhớ mấy chậu Lan bên cửa sỗ chẳng biết có còn tươi, nhớ con cháu ngoại ngày tôi đi ôm chân khóc đòi theo, và bây giờ không biết có còn nhỏng nhẻo đòi tôi đắp chăn mỗi đêm mới chịu lên giường. Và đám cưới cho thằng Út, áo dài cho cô dâu, chú rễ đang đặt may, nữ trang, xính lễ, ôi thôi sao mà lắm chuyện...Hình như dưỡng già cơ thể mà bộ óc chưa chịu nằm yên.

 

• Năm đầu đi hai ba nơi, sau đó từ từ mỗi năm môt chỗ. Đi chơi Úc Châu, đi Yellow Stone Park rồi đi Cruise. Dù sao thì thời gian cũng rất thừa thải, tôi làm bếp tự thử thách mình. Đi chợ thứ gì cũng mua. Lên mạng học nấu những món lạ. Ông xã lúc đầu còn hoan hô hết mình và cảm thấy sung sướng vì cứ được đổi món dù ngon hay dở nhưng từ từ tôi thấy Nguyên chỉ im lặng và thức ăn cứ tiếp tục chồng chất vào hộp mà không ai buồn nhìn lần thứ hai. Tôi hỏi:

-Món Bún Gỏi Già nầy như thế nào, có ngon không?

-Thì anh đang ăn nè...

-Còn món Bánh Tráng Trộn hôm qua anh cất lại sao không thấy anh đụng tới, còn ề Bánh Canh và Bánh Xèo nữa..

Nguyên nhìn tôi một lúc rồi nói:

-Ngày nào cũng có món mới tội gì ăn món cũ, em nhìn xem những cái quần không còn gài nút được, còn em  thì ăn như mèo...

Tôi cúi mặt biết mình phải làm gì!

 

 

Hạnh phúc là đây. 

Thì đổi bài bản, không đi chợ thức ăn, tôi đi chợ gia dụng. Biết bao nhiêu đồ hạ giá lúc còn đi làm đâu có giờ nhìn qua, rẻ quá chừng. Mua thêm thì Nguyên không nói gì nhưng ném đi thì anh không nỡ, kết quả đến chính tôi cũng thấy cần suy nghĩ cho cái chỗ chứa như lớp học không đủ bàn cho học trò. Ví dụ như tôi mua thêm bốn cái tô Oneida xong khi chất vô tủ thì thấy mình quên là đã có bốn bộ tô Lenox có luôn cả dĩa Trân mới tặng hôm Chistmas, và hai thùng quà tặng cho công nhân làm việc 25 năm, 30 năm từ Dow Jones. Nguyên chọn bộ dao J. A. Henckels ba thằng hình của Đức, tôi chọn bộ nồi Calphalon 8 cái còn mới toanh. Lấy ra dùng ngay, lại nấu ăn ư?  Thôi thì tấn công phòng ngủ vậy. Tôi thay bộ đồ trãi giường, màn, gối...Tối đó Nguyên than khổ vì chẳng còn đủ chỗ nằm... Với 8 cái gối và hai gối ôm dài tôi biện hộ:

-Khi đọc sách ta dùng chêm lưng, gác chân mệt nghỉ chẳng thích sao, từ nhỏ em đã cần gối ôm. 

     Nguyên yên lặng, tôi đảo mắt nhìn. Giường để nằm hay để chứa gối? Vứt bỏ chăng? Cái nào cũng mới. Không cần phải tiêu tiền ở đây nữa.

 

• "Nhàn cư vi bất thiện" tôi lại quay sang mua sắm cho bản thân. Cuối tuần là đi một vòng Macy's, Outlet toàn là hàng hiệu. Tôi có bệnh mê giày và xách tay... Tôi chưa đến nổi mua LV, Gucci hai ba ngàn nhưng dạo nầy tôi đã có gần 10 cái Coach, tự nhiên tôi nhớ đến một cô gái làm việc cùng tôi ở nhà báo The Wall Street Journal vì mê xách tay Coach mà biển thủ mấy ngàn đồng tiền của hãng bị đuổi việc. Họ xét nhà cô có 7 cái xách tay Coach! Một công việc tốt bị mất với cái giá quá rẻ.

 

 Thương cho bọn trẻ, nhiều nhu cầu mà không tiền, thật bất công thay khi đến lúc già thế nầy thì, hết đi giày cao, hết mặc đầm đẹp để đi làm mỗi ngày thì trang phục đẹp dùng vào chỗ nào đây? Tại sao người già được trúng số mà người trẻ thì rất ít khi. Cứ mỗi lần Sinh Nhât, Noel, lễ Mẹ là các con tôi lại tặng thêm áo, khăn, giày. Mặc đi đâu? Chỉ dùng ngày Chủ Nhật đi nhà thờ. Ngày thường lấy một cái đầm ra mặc thì ông xã hỏi

 -Bà định đi đâu vậy? !..

À hà, đi ra đi vô! Có phi lý không?  Tôi soạn áo quần thời đi làm loại ra từ từ cho cơ quan từ thiện. Nữ trang ư. Tôi đang phải suy nghĩ xem thứ nào cho đứa nào một khi trăm tuổi.  Chưa kể sau vụ trộm vào nhà tôi thấy sắm vàng ngọc chi cho bận tâm, mọi người chỉ khen đẹp chứ đâu hỏi xem thật hay giả. Bọn trẻ bây giờ phải đeo sao cho thích hợp với xiêm y nên đổi mỗi ngày và ném lăn lóc sau vài tháng vì cho là đã lỗi thời; không như má tôi vừa giải phẫu xong là hỏi "đôi bông cẩm thạch của mẹ đâu rồi?" (Đôi bông cưới của ba tôi cho). Nguyên hay nói: "ngày xưa thèm ăn không có mà ăn, bây giờ thực phẩm đầy dẫy thì sợ cao máu, cao mỡ tiểu đường."

 

Có nhiều người số cực nên nhàn quá sẽ sanh bệnh. Chắc tôi ở trong số đó.  Tôi sợ ăn ngon vì quá béo, đang khỏe mạnh thì phải giữ gìn trọng lượng, đi chơi toàn ăn ngoài, hàng quán chỉ chủ động vừa miệng, biết trong đó có gì, nhất là Việt Nam, thực phẩm nghi ngờ quá, còn thức ăn Tây cũng tàm tạm không hợp khẩu vị  trừ một vài món.. Canh chua cá kho tộ vẫn đứng hàng đầu. 

     Còn một vấn đề nữa. Đi chơi đương nhiên cần có bạn đồng hành, cá nhân tôi, Ông Xã cặp chân không tốt lắm chỉ muốn nằm nhà. Tìm được một bạn đi cùng thật khó khan, kết quả chỉ có những chuyến đi dài cùng con cháu là tôi vui, hay những lần họp mặt bạn bè cùng trường, nhưng một năm mới có một lần, kéo dài tối đa là mười hôm. Tôi sẽ dùng thời gian còn lại như thế nào đây?                                                                      

 

Căn nhà hai vơ chồng già, mọi thứ đâu vào đấy không cần dọn dẹp như ngày xưa. Làm vườn trồng tỉa chỉ có được mấy tháng hè. Vùng tôi ở không có nhiều bạn Việt Nam để quần tụ cuối tuần. Lướt qua mạng chuyện trò cùng các bạn từ mọi nơi, người thì ông nội tại gia người thì mới lên chức bà ngoại. Mấy cô em họ thấy tấm ảnh tôi cùng các cháu vây quanh đều bảo vui quá, chị có phước quá, cháu ngoại chị xinh đẹp làm sao!! Tôi nhìn lại bức hình giống phật Di Lặc và đàn trẻ của tranh Tàu phong sắc hồng vàng tươi thắm mà lúc trẻ tôi cứ tự hỏi: "làm sao có trẻ bụ bẫm phương phi tươi như những đóa hoa thế ấy, chắc là tiền thân của Tiên Đồng Ngọc Nữ trên trời?"  Cháu tôi cũng đẹp lắm, con lai mà,  trẻ ở Tây phương tròn lẳn, trắng trẻo không bị ràng buộc, hiếu động, trần trùng trục trong mùa hè, không sợ nắng, sợ gió bao che quá độ, trùm kín như người mình. Tự nhiên tôi muốn tiếp tục làm bà ngoại bà nội để nghe chí chóe tiếng trẻ thơ cho thấy mình còn hữu ích.

 

Khương bước ra cửa sau khi hôn Tuyết Dung trên má và hôn tôi trên tóc.

-Con thương mẹ. Nếu mệt thì nói với con.

Khương không quên nói với đứa con 5 tháng của mình đại khái như:

-Dung không được làm khó bà nội nghe chưa, ngoan nghe chưa, Nội thương con lắm đó biết không..

Tôi nhìn thằng bé ra xe, sơ mi trắng kẻ xọc nhỏ màu xanh lơ tay cầm chiếc túi da đen đựng giấy tờ, móc thêm trên khuỷu tay chiếc veston cùng màu với quần nó đang mặc, không có cravat, chứng tỏ hôm nay nó không ra toà. Khương đứng lại trước khi mở cửa xe, nó soi mặt và sửa lại mái tóc bằng kiến chiếu hậu, thằng con nầy thà chọn nghề thầy cãi bấp bênh mà được mặc áo đẹp, nói chuyện trước đám đông. Loay hoay nó cũng đã làm việc ở văn phòng nầy gần 5 năm rồi.

...và hạnh Phúc cũng là đây! 

     Khương, con trai út của tôi đáng lẽ phải được đặt tên là "út Ráng" vì 36 tuổi tôi mới ráng ra được một cậu con trai trong khi chị lớn nó đã 11 tuổi chị kế 9 tuổi. Nó nói nhờ nó mà tôi trẻ ra hay nhờ nó mà đến tuổi nầy tôi vẫn xông pha lái xe mỗi tuần hàng trăm cây số xuống đây, đẩy cháu đi vòng vòng, pha sữa, thay tả và hát ầu ơ ví dầu.

 

Trước tháng 7 tôi  vẫn ở nhà Bích, lo cho Hồng và Trang từ thứ hai tới thứ sáu Nhà Bích chỉ cách nhà tôi 15 phút lái xe, công việc nhẹ nhàng hơn: cho hai đứa cháu lên xe bus lúc 6 giờ 50 và lo cho chúng ăn uống ở 4 giờ 30, cộng với đi học bơi thứ hai; học võ thứ ba, thứ tư; học đàn thứ năm...Thời biểu mỗi ngày: Sáng 6 giờ đèn bật sang, vệ sinh thông thường xong là bọn trè ngồi vào tập đàn 15 phút, làm bài tập toán 10 phút, ăn sáng thật nhanh là bước ra cửa lên xe bus lúc 6 giờ 50, không quên hôn tôi một cái và nói: "Con thương bà ngoại rất nhiều, con nghe lời bà ngoại.." Chúng nó nói như con cưỡng thay cho câu "bye bye", câu nầy cũng được nói trước khi đi ngủ. Thật không biết chúng thương tôi được bao nhiêu nhưng nghe cũng vui vui, mỗi lần đi hè hay nghỉ lễ phài xa nhau hàng tuần là Trang khóc xước mước... "Một tuần lâu lắm, con nhớ bà ngoại" thế là đủ cho ngoại nầy phải bỏ hết mọi thứ mà đến với chúng; tôi cũng nhớ thương chúng. Trang là con bé nói nhiều giống mẹ Bích như in tới mức trong lớp học võ nhiều khi tôi đã gọi nó là Bích. Tôi bơi trong ánh mắt thiên thần và thích thú lắng nghe những suy luận, hồn nhiên trẻ trung đến ngỡ ngàng.                                                                                                                                  

• Thiên Trang giận mẹ vì ngày lễ Do Thái giáo tuần nầy nó không thể đi lớp toán được nó tuyên bố không nói chuyện với mẹ. Đến trưa đói bụng không biết làm sao nó nghĩ ra rằng: Không nói nhưng viết lên giấy thì được thế là Trang viết: "con đói bụng" và trao cho cha nó chuyền đến mẹ nó. Trên giấy còn nói thêm: "có thể ngày mai nó sẽ nói chuyện lại, cũng có thể là tới tháng giêng mới nói...". Giáo dục tự do bình đẳng ở Mỹ là như thế mà trẻ con lớn lên với mọi hình vóc, kỳ hoa dị thảo, không theo khuôn khổ nào.

 

Bây giờ thì tôi bị "đổi nhiệm sở", công việc thì cũng như thế nhưng 4 ngày cho Khương, 1 ngày cho Bích và ông ngoại tiếp1 ngày, còn lại thì Henry gánh lấy. Bích biết Khương cần tôi hơn và tôi cũng đã giúp nó 10 năm rồi.

Trang mê em bé Tuyết Dung của Khương, không biết có ganh tị không nhưng chị nàng nói với tôi trước khi tôi ra cửa :

-"Ngoại thật may mắn được chơi với T. Dung bốn ngày một tuần, cậu Khương và mợ Janet thì sống với em bé suốt ngày đêm".

-Trang nên biết là nhiều khi em bé khóc, ì ra thúi ùm phài thay tã, dỗ dành, tắm, rửa cực khổ lắm chứ nó đâu có cười suốt ngày đâu.

-Con chịu săn sóc nó mà.

    Con gái trời sinh là như vậy??

 

Một chút khác một chút lo. Con dâu chứ không phải con gái. Mà con dâu Mỹ nữa, tôi và thằng con chỉ nói tiếng Việt với nhau, tôi cố tình như thế, thỉnh thoảng Khương cũng dịch ra cho vợ nhưng nó nói với vợ là cần kiện toàn tiếng Việt của nó, mà thật sự khi ở cùng tôi mới thấy tại sao Khương từng nói với tôi là  những thân chủ người Việt của nó nói với nó là nó nói tiếng Việt "buồn cười", tôi bắt đầu chú ý và bắt được ngay. Cái lối dịch từ tiếng Anh ví như:

• "Dạo nầy Xuân Hồng "mọc" (grow up) lên nhanh quá hết còn là con nít ... hay là con "cầm" (hold ) con của con chỉ một tay thôi giống như ba hay nhắc lại là ngày xưa "cầm" mỗi chị trên một tay.

 

Vào nhà Khương tôi học thêm cái lịch sự hơi nhiều của chúng, ngay cả con trai tôi: cám ơn cho mỗi một việc tôi làm: Cám ơn mẹ lo cho Tuyết Dung, Cám ơn mẹ chất dùm con máy rửa chén. Cám ơn mẹ, cám ơn mẹ nhiều đến nổi tôi phải nói:

-Có phải người ngoài đâu mà phải cám ơn, hãy giữ ở trong lòng.

-Không sao, nói để nhớ mẹ tốt như thế nào,và nhắc cho Janet biết gia đình mình khác hơn gia đình kiểu Mỹ bao nhiêu.

 

Thời biểu của một người gẩn 70, đã về hưu như thế nầy chắc ai cũng ngao ngán: "Chèn ơi còn cực hơn thời đi làm". Tôi lại được nghe nhiều lời khuyên của bạn bè, đồng tình cũng có mà phản bác thì nhiều hơn:

• " - Mình đã nuôi nó, con nó thì nó tự mà nuôi- Nào là - Đừng có dại dột bán hết nhà cửa mà về ở chung mất hết tự do: kho cá thì hôi nhà, chưa kể nếu bạn xào mắm ruốc thì nó tưởng là xì ống gas - và tệ hơn nữa nhiều người cảnh báo chúng tôi -Tại sao phải nô lệ cho dâu rễ, khi già nó cũng đẩy vô nhà thương dưỡng lão thôi"

 

Tôi cũng như bạn. Đã ý thức cuộc đời phù du, qua nhanh, sợ hết còn đi nổi cần phải hưởng thụ, đi chơi thật nhiều ngay bây giờ, ăn thứ gì thích dù cho đắt bao nhiêu, mua thứ gì ngày xưa mơ ước không nệ giá cả... Lợi dụng đúng cái tâm lý đó nên bao nhiêu dịch vụ cho người già sinh ra kể cả làm đẹp cho các bà và "dung dăng dung dẻ" cho các ông. Họ làm giàu từ chúng ta.

Tôi không phê phán chọn lựa của mỗi người nhưng cá nhân tôi dạo mới nghỉ việc tôi đã thử sống du hí như đã kể trên. Bạn bè thân quen thương thì mới truyền kinh nghiệm cho nhau, nhưng đúng như Nguyên nói mình hãy tự chiêm nghiệm. Tôi đã mua sắm, du ngoạn nhưng dường như tôi đang chạy trốn cái hiện tại vô dụng khi tôi vẫn hữu dụng, sợ hãi sắp chết tới nơi rồi dù chưa chết nên tiêu hoang oan uổng những đồng tiền một thời chắt chiu dành dụm, và đổ tiền vô các dịch vụ hưởng lạc mà tôi chẳng thấy vui bao nhiêu. Tại sao lại hối hả lo già khi chưa thật già. Cố trèo núi băng sông khi cơ thể mệt nhoài chỉ muốn ngồi nhà ngắm mấy chậu hồng, nhìn vườn rau xanh mướt. 

Với tôi làm những việc mình thích là hạnh phúc. Tôi giúp con nuôi cháu vì tôi muốn làm, không vì nhu cầu cơm áo, muốn nghỉ thì nghỉ.

Tiền hưu liểm rủng rỉnh già rồi ăn bao nhiêu. Không như thời nhìn sắc mặt cấp trên và lo lắng phải bị sa thải. Bọn con cháu thừa thông minh để hiểu, nếu muốn mẹ mình ở trong nhà. Phải nói là tôi được khá nuông chìu - tôi vui với không khí gia đình và tình yêu thương, hiện nay phải nói là "chơi" chứ không phải công việc. Đọc tới đây nhiều người sẽ phản đối hay nói:

• -Vì tôi có phước có con có hiếu nên mọi sự dễ dàng, nếu gặp đứa con không ra gì thì sao?
• -Hay tại bà còn dùng được nên bọn nó ân cần, khi bà nằm một chỗ xem có đứa nào nó muốn bà nữa hay không?

 

       Vâng, sự thật, mặt trái của cuộc sống luôn có chỗ xấu xí. Bạn mặc áo bạn đâu có lộn bề trái ra ngoài; bức ảnh nào khó coi bạn đâu muốn ai nhìn thấy. Tôi chỉ muốn nhìn cái đẹp của một dòng sông thì tôi cũng chỉ muốn nhớ cái dễ thương, câu nói ngọt ngào của đàn cháu con thân yêu hiện tại. Hãy sống ngay hôm nay, hớp lấy, uống những lời mật ngọt của đàn cháu thân yêu, đừng lo đừng sợ mà phí uổng tuổi vàng đang được nuông chìu. Chuyện bạn già, da nhăn nheo, đi ba chân rồi bốn chân rồi nằm một chỗ như trẻ sơ sinh xấu xí, trần trụi rồi sẽ tới một cách tự nhiên không ai có thể chọn lựa thì lo làm gì cho đời mất vui. Tất cả là do ta gieo hạt nào thì gặt quả nấy tôi tin như thế. Con tôi nó sẽ hành xử thế nào là chuyện của chúng nó, là không đúng khi phê phán ngay bây giờ và tôi cũng tự mình chọn lựa thế nào cho những ngày cuối của cuộc đời mình chứ không đổ lên trách nhiệm nặng nề nầy cho những đứa con thân yêu của tôi.

 

            Xã hội chúng ta sống không giống xã hội Việt Nam ngày nay. Tôi đã cho các con không tính toán hiện tại và không đòi trả gì ở tương lai. Khi đã nghỉ dưỡng cũng có tiền hàng tháng, dù không dành dụm được nhiều thì tối thiểu, đủ chi phí đi hè hàng năm, không ăn bám đứa nào, phải hay không phải thì về lại cái nôi của thuở chân ướt chân ráo, cái nhà mà lần lượt từng đứa, từng đứa bước qua, với biết bao kỷ niệm thân thương.

Lạc quan một chút, bao dung là thanh thản, vì biết đâu chúng ta ngủ qua đêm sẽ bay thẳng lên thiên đàng, chết khỏe re. Nếu vô nhà thương dưỡng lão thì hãy tìm bạn, tìm sách để đọc để nghe. Nếu bị lẫn lộn quên hết thì đâu còn biết vui hay buồn...số bạn thế nào bạn cũng cám ơn là nhất định trên đất Mỹ nầy chúng ta còn một mái che, con cháu chúng ta sẽ sống tốt nếu chúng làm việc.

 

Tôi sẽ tiêu tiền khi cần tiêu chứ không vì phải tiêu.

Tôi sẽ đi du ngoạn nếu tôi muốn đi.

Tôi sẽ nói không nếu tôi không thích.

Tôi đã cho con và không cần đòi lại.

Chúng có thể lợi dụng tôi, dù đó là sai trái nhưng cũng là trách nhiệm dạy dỗ của tôi.

Tôi sẽ tha thứ mọi lỗi lầm của chúng, để chúng tự học một mình.

Hạnh phúc ngay trong tầm tay.

 

Đan Quế Phong

 

 

 

 

Anh Điền mình có biết gì về anh ta đâu.  Ảnh có thương mình không? Nhớ đêm Tân Hôn ảnh nhậu tới say mèm rồi nhào lên giường lăn ra ngủ, hai đêm sau cũng đến khuya mới về. Một tuần lấy chồng mà mình vẫn còn trinh!!!  Mệt mỏi, mình cần chút không gian riêng tư để chìm lắng, suy nghĩ và thở.                                                                                                                                                                            

Viết về ĐHXXII - San Jose 2018

CANH CHUA CÁ KHO TỘ

 

Đại Hội PTG ĐTĐ năm nay tổ chức ở San Jose California vào đầu tháng 5. Khí trời thật mát, tình người mặn nồng trong cái khí hậu 80 độ F và gió biển Thái Bình gợi nhớ quê Việt Nam.                                       

Quý Thầy Cô rải rác mỗi năm một ít !!! Những chiếc lá khô còn bám cành buồn vời vợi nhìn những chiếc vừa bảng lảng quay lưng. Một năm thôi chúng ta đã mất ba đại sư huynh: Trương hữu Đạt, Trần văn Kỳ, và Võ văn Nghi, rồi thầy Trường, thầy Đức... Nhưng, những người bạn cũ của nửa thế kỷ bềnh bồng luân lạc tưởng chừng vời vợi xa bạc ngàn, lại lác đác tìm về ngày một đông hơn.

Hãy nhìn đoàn lữ hành vẫn trôi như dòng chảy của sông Hậu hiền hòa, dìu nhau đánh vòng sân cỏ xanh non chiều mùa xuân tháng 5 ngày 6 năm 2018. Họ tìm cửa vào phòng hội- vì xe bus đổ không đúng nơi-. Nữ áo dài trịnh trọng muôn màu sang cả, nam thì cravat chỉnh tề. Cũng có các bà mặc đầm, cũng có các ý trung nhân người nước ngoài, cũng có các cháu nói tiếng Mỹ tiếng Pháp pha lẫn tiếng mẹ đẻ. Phần lớn người nào người nấy cũng hơn bảy "bó". Họ đi chầm chậm, nhiều xe chạy từ từ liếc nhìn không biết đoàn người lụ khụ nầy đang biểu dương cái gì đây? Không lầm đâu, họ đang biểu dương thật đó: sự bền vững và thương yêu. Nhìn thầy bạn chân mỏi gối dùng, dìu tìm lại nhau, mắt tôi nhòa lệ và tim tôi dạt dào yêu thương. Anh hỏi tôi mệt không? Mệt một chút, nhưng niềm vui chan hòa, luôn tìm được những đột phá bất ngờ, những nụ cười bâng quơ.

Năm trước ở Houston Texas mình có hơn 700, năm nay hơn 500. Tôi nói mà chàng rễ người Nga của tôi tròn mắt không tin..Dĩ nhiên là nó không thể tin rồi vì làm sao nó hiểu được cái truyền thống Tôn Sư trọng đạo, nhân bản đầy tình người của Việt Nam ta.

   

Nhãn Trần với Cô Lê Hồng Diệp  Lili Huệ & Nhãn Trần       Phương Lê, Win-River Resort Casino       Sea Lions, Pier 39

Đêm hôm qua: Tiền đại hội, buổi sáng xe chở đi thăm Golden Gate Bridge, Palace of Fine Arts, và Pier 39 với những con sư tử biển (sea lions) nằm sưởi nắng chúng tôi được ngắm Ca-Li tiếu bang đất bới ra vàng dù bây giờ hết rồi nhưng màu vàng của nắng vẫn rực rỡ chói chang trên biển Đông Hải, để nheo một mắt cố nhìn nhân dáng quê hương ốm gầy ẩn hiện bên kia bờ xa thật là xa.                                                   Tối Tiền Đại Hội ban tổ chức đã cho ăn những đặc sản miền Cần Thơ như:  bánh tầm nước cốt dừa, gỏi cuốn tôm màu hồng tươi, cháo đậu đỏ cá cơm kho làm ngỡ ngàng người định cư vùng bắc Mỹ như tôi. Các cô tiếp tân áo dài tươi tắn phục dịch hơn 500 người. Nghe đâu chị trưởng ban tổ chức Ngô Kim Chi phải thức đến 2 giờ khuya, , ngồi cọ rửa mười mấy cái nồi không có giờ tô son điểm phấn mà mặt vẫn sáng ngời, miệng vẫn chúm  chím cười, ngọt ngào như dâu miền Tây. Không hổ với lời ca tụng của nhà thơ hồ Dzếnh

Cô gái Việt Nam ơi   

Nếu chữ hy sinh có ở đời   

Tôi muốn nạm vàng muôn khổ cực

Cho lòng cô gái Việt Nam tươi.

 

 

Thầy Trần Văn Nhơn, Thầy Đào Ngọc Tứ, Thầy Phan Thanh Thư

Đêm chính, ngày Chủ nhật, tôi may mắn gặp được Thầy Đào Ngọc Tứ ông giáo sư đẹp trai tôi học toán  năm Đệ Thất và  cô Loan Anh I người Cái Răng mà tôi hân hạnh học Việt Văn năm Đệ Tứ và năm Đệ Nhị. Cô vẫn ốm cao thanh nhã, đôi mắt biết cười sáng long lanh như ngày nào.  Nhóm đông nhất dĩ nhiên là Califonia, và dư hương đại hôi Houston vẫn thơm ngát bay xa với hai màn trình diễn hùng tráng. Cao Bồi Texas và "Chiếc áo bà ba" với các sư tỷ hoa "VạnThọ" cười rạng rỡ thơm nồng. Nhìn các chị hiền khô nhưng thách ông Mỹ đen, Mỹ trắng hay   anh Việt Nam râu quặm nào dám bén mảng ghẹo nguyệt trêu hoa. Con gái Việt Nam trông hiền nhưng cay như

 Ớt Chỉ Thiên. Tôi ở chung với một chị chồng mất từ mấy chục năm nay, nhan sắc mặn mà nhưng vẫn ở vậy nuôi con. Tôi hỏi tại sao thì chị nói: Tại gia tùng phụ, Xuất giá tùng phu, Phu tử tùng tử.. _ "Ở vậy cho thiên hạ thèm chơi". Tôi chẳng nói thêm đâu. Bà nầy thuộc loại ớt chùm ai không tin cứ thử là biết đắng cay cở nào.   

Gia đình GS Loan Anh 

     Văn nghệ nhiều màn lắm. Ban tổ chức có mời cả giọng ca vàng VSTAR kids: Victoria Thúy Vi và Lena Phượng Vi hát bài quốc ca Mỹ, Việt và trình diễn bài Trường Cũ Tình Xưa, 10 giờ xe bus rước mà vẫn chưa xong. Thật tiếc màn múa của vợ anh Bùi Hữu Trạng, chị Trương thị Ngọc Anh được chuẩn bị công phu mà được xếp cuối cùng- Màn đặc sắc mà, mong mọi người phải nhớ mãi tới năm sau, khổ nổi lúc ấy nhiều thầy đã ra về và khán giả hơi mệt.

      Rồi chuyến du ngoạn Redding 3 ngày 2 đêm sau đó. Quãng đường xuyên sơn dài hơn 3 tiếng lái xe còn phải dừng xả hơi và giải quyết vấn đề bao tử nên bao nhiêu chuyện vui, chuyện buồn thi nhau kể mà anh Bùi Hữu Việt duyên dáng hoạt trò làm cho đoạn đường như nở hoa. Tội nghiệp cảnh vật hai bên, xanh biên biếc rừng Olive, rừng đào rừng táo, ẩn hiện rặng núi xanh phủ tuyết như Phú Sỉ sơn mà không ai buồn nhìn. Mọi người quá vui quên mệt. Cám ơn anh Việt, cho cái miệng thật ngọt, anh quảng cáo Úc Châu của anh nhiều thật nhiều làm cho tôi thật cũng muốn một lần nữa viếng thăm.                                                            

Ngày đầu ghé Lasen Volcanic National Park, Ngày thư nhì ghé, Shasta Dam, Shasta Cavern.                         

Tôi đọc những đôi mắt đầy niềm tin, của đại đa số ở cái tuổi "Thất Thập Nhi Tòng Tâm Sở dục bất du củ", -lòng muốn gì chẳng được nhưng không vượt qui củ- ở buổi thăm Hang Shasta. Chúng tôi chia nhóm sắp hàng đếm số trật tự đi xuống phà, không hề chen lấn, nhường chổ cho nhau trên chuyến xe chở lên đỉnh núi rồi từng bước dò dẫm xuống hang sâu. Không tin cũng phải tin, những hơn 600 bậc thang trơn trợt, tối tăm nhiều chổ tour guy phải rọi đèn pin, nước rơi lỏm bỏm trên đầu, mà quý thầy cô anh chị có người đã hơn 80 vẫn đều bước. Một cặp vơ chồng đến từ Úc đứng trước tôi nắm tay rất tình cùng người bạn đời lần dò cẩn trọng thân ái tránh hụt hẫng bước chân. Anh Phép dịu dàng dìu chị luôn nhắc nhở "Em coi chừng".  Tôi tương đối trẻ hơn một chút, mới dự đại hội hai lần thôi, nhìn các thầy cô và các đàn anh đàn chị với đôi mắt thán phục và cần học hỏi thật nhiều.

Trên đường về được viếng Burney Fall. Thác nước nầy theo tôi là cảnh đẹp nhất trong chuyến du ngoạn nầy.

Bên lề đại hội còn tiếp nối chuyến đi 2 ngày 1 đêm Yosemite- Mono Lake . Diệu e-mail tôi nói là cảnh đẹp chư tiên không đi quá uổng. Làm sao đây!  Vì biết tin trể tôi đã không tham dự được thật đáng tiếc.                                                                                                                                                   

Nói thật lòng, tôi đói quá. Tôi đang nghĩ lang mang về đủ thứ thức ăn Tàu, hay Việt đây? Chán đồ  Mỹ rồi sau bửa ăn buffet ở Rolling Hills Resort Casino ngày cuối cùng của chuyến du ngoạn Redding!  Xin lỗi tôi phàn nàn môt chút về tiệm ăn Thái- Lào ở cái ngày đầu tiên.  - Xin lỗi, nó tệ chưa từng tệ hơn. Món Pad Thái ngọt như chè, trộn Ketchup màu cam cam, thêm vài cọng giá le que, nghe đâu các bạn khác chọn cơn chiên cũng chẳng khá hơn nên hôm sau tour guy đề nghị ăn Phở ở đó mọi người sợ quá, chào thua. Ai cũng đồng ý chẳng thà ghé một siêu thị mua sandwick, mì ly về nhâm nhi trong khách sạn.                     

Trên xe bus, tôi đang nghĩ lang mang đến khi về nhà mình phải làm một bữa trả thù, mà ăn cái gì đây?

Điện thoại reo nhìn ra là của ông chồng thân mến của tôi. Chắc nhớ rồi đây!

_Anh, sao khỏe không, mai 5 giờ em tới nhà. Không có gì lạ chứ?

_Không, Livi nhớ em lắm..

_ Còn anh? Chỉ có cháu nó nhớ thôi hả.

_Còn phải hỏi, anh nôn nao lắm nên xem lịch bay hình như tới sớm nửa giờ. Em có muốn ra ngoài ăn không, anh đi chợ cho em rồi. Mua nhiều rau xanh và cá tươi.  

Ở Mỹ gần 40 năm, vì mê rau nên tôi mê món xà lách vừa bổ dưỡng, vừa tươi mát của xứ Hiệp Chủng nầy. Tuy nhiên nói thích thì khó mà gọi là thích, sao bằng gỏi đu đủ gỏi ngó sen của quê mình. Khi đi làm xuống câu lạc bộ đành dùng tạm và lâu dần thành quen cho cái chọn lựa không thể chọn, đâu phải như ở Little Saigon có thể trồng rau quả Việt Nam quanh năm. Sà lách cũng là món ăn đại diện cái đặc thù vì Mỹ Quốc gồm dân tứ xứ, nhiều khuông mặt, nhiều màu da. Dù sao nó cứ lổn ngổn, lục cục lòn hòn, người già hết răng rồi nên hơi khó nhưng hy vọng bọn trẻ ăn nhiều xà lách hơn để những cái lổn ngổn, kì cục kia sẽ tiêu hóa và biến thành chất bổ về sau.

  _Sợ về đến nhà quá trể, em không muốn ra ngoài ăn. Món sa lách thì hồi trưa xe dừng lại tại một casino  cho mọi người ăn bao bụng (buffet) em đã ăn thả ga tất cả rau xanh mà em có thể tìm được rồi. Anh nấu cái gì đi.

_ Thế thì ăn món mì Ý thì sao?

Dĩ nhiên đó là món duy nhất ông xã tôi làm được, trừ cháu trắng, hay mì ly. Món ăn Tàu dầu mỡ nhiều sau nầy chúng tôi ít ăn hơn. Steak thì chỉ có chồng Quế Chi làm mới ngon. Tôi lang mang nghĩ nếu có món Canh Chua Cá Kho tộ và cơm trắng gạo thơm hiệu ba con voi của Thái Lan nóng hổi thì tuyệt vời.

 Phở gầu tái nạm vò viên

Chả giò nem nướng có tiền anh mua

Sao bằng cơm trắng quê mùa

Kho tiêu cá bống canh chua bạc hà

Nghĩ thôi mà nước miếng đã chảy ra. Nếu người Mỹ là tô xà lách muôn màu đơn điệu. Món ăn Việt Nam: không thể là món Phở trôi lều bều, thịt bò tai tái, không phải chả giò mỡ chảy hay cơm tấm thịt xường mà là món cơm Canh Chua Cá Kho Tộ mặn mòi, bình dị đượm tình quê, đậm đà đầy màu sắc, vừa rẻ vừa ngon lại ấm lòng.

Dĩ nhiên, phở dễ ăn nhất, nhưng đứa con gái của tôi dẫn người bạn trai của nó vào quán ăn VN liền giới thiệu món mà nó và mẹ đều mê: Canh chua cá basa. Cậu Mỹ gốc Nga vừa ăn vừa hít hà. Wow, lát ớt mỏng dính kia sao mà cay khủng!..Mồ hôi toát ra, cậu ta lùa bao nhiêu cơm trắng, nhờ phục vụ châm đầy ly đá lạnh và thoải mái làm sao với đĩa tôm kho. Nghe con bé kể, tôi cười nói:

_Con cũng còn nhân đức, nếu con đãi đúng bộ với cá bống kho tiêu thì Felix khó mà qua nổi. Sao con không giới thiệu Phở cho nó trong lần đầu tiên.

_Mẹ à, Phở thì dễ quá. Gia đình Việt Nam mình thường sẽ ăn những bữa cơm như thế nào trong nhà, thì con đã mang ra mà đãi nó: Nó nói canh chua thoạt nhìn rất đẹp, vị cũng không tệ, dù hơi lạ. Nó thích nhìn cái màu sắc hồng cam của cà tomates, màu vàng của khóm, nằm cạnh màu xanh ngọc của những lát Bạc Hà, màu xanh biếc của rau quế, màu trắng cọng giá non non, và đỏ rực những lát ớt- làm toát mồ hôi-. Con thêm vào: Tô canh đẹp như tình buổi ban đầu, nhưng cuộc sống còn có cay chua." thì cũng có nước canh ngọt lịm để chưa cháy khi nhai phải ớt. Lúc lấy nhau rồi, hết còn diễm lệ nhưng còn mặn nồng yêu thương. Cơm trắng ăn cùng cá kho chắc bụng no lòng. Nếu dễ thương một chút, cá có thể chuyển thành tôm, thành thịt và cay nhiều hay ít còn tùy độ tiêu ớt mà ta cho vào, nó có chịu nổi thì tiến lên còn không thì đi chổ khác.

 _Con chỉ biết thứ canh trong cái tộ sứ trắng đầy màu sắc nấu cùng những thứ mua từ chợ. Tô Canh Chua nấu với Cá hay Tôm có thể thay đổi đôi chút nhiên liệu cho thêm hải sản như Mực và Cua. Tiệm ăn họ dùng những món căn bản mà bạn con thấy có thể thêm Ngò Gai, Đậu Bắp, Cần Tây. Ngày xưa tộ canh mà mẹ biết đầu tiên ở nhà ông Cốc con nấu bằng thân cây chuối, hay hoa chuối. Thỉnh thoảng mùa Sua Đủa ra hoa cũng có thể hái đem nấu cùng Tôm, và mùa nước nổi lại nấu canh chua với Ngó Sen, Bông Súng.  

_Cái gì?  Con có thấy hình cây chuối to đùng làm sao mà ăn.

_Tất cả nhiên liệu từ trong vườn nhà. Xắn một thân chuối non tướt sạch tơ sợi, thái mỏng, trắng nỏn nà khi ngâm trong cơm mẻ, và cũng nấu cùng cá khô được dự trử với mẻ tạo vị chua, cho thêm rau ôm, ngò gai, xả, ớt, phi thơm trong vài muổng mỡ nước.. Không thể thiếu chén nước mắm trôi đầy ớt hiểm mẳn và tộ cá kho khô. Đặc biệt người miền Tây dùng loại cá Bóng Dừa, Rồng Rồng, Hủng Hỉnh, Bảy Trầu nhỏ tí tị bằng ngón tay út..Người đầu bếp kho rất khéo, con cá cứng không bị nát, nước mắm quẹo nâu đặc sánh rắc tiêu thơm lừng ngon tuyệt vời trong những ngày mưa lạnh cả nhà quay quần bên mâm cơm bốc khói, còn hạnh phúc nào hơn.

_Cá nhỏ như thế, ăn cả xương luôn?

_Đương nhiên, bây giờ có tiền cũng không tìm ra đâu con.

_Con thấy ở Phila tiệm Việt Nam có bán cá bống Trứng cũng rất nhỏ như mẹ nói. Mẹ muốn con sẽ mua cho mẹ.

_Không tươi, hôi dầu, mẹ đã thử rồi. Canh chua thì người Việt nào cũng biết nhưng gồm có thứ gì hay kiểu nấu thì đôi khi khác nhau, nói chung là có gì thì dùng thứ đó. Rau muống luột lên vặn tí chanh của người Bắc hay người Trung cũng là canh chua. Cái bất biến là vị chua chua mặn mặn, ngọt ngọt. Ăn canh chứ không uống súp, có "quặng mỏ" dù đôi khi chỉ là rau, nhưng rau thiếu gì, mình dùng đũa để gấp lên chấm vào nước mắm ăn cùng với cơm kèm theo món mặn như Cá, Tôm, kho khô, cho hành, rắc tiêu. Nếu nghèo ngay cả chỉ kho bằng nước mắm cho quẹo lại. Bữa cơm nầy ý nghĩa lắm. Đầy đủ : mặn, lạt, chua, cay, lẫn ngọt bùi như cuộc đời chứa chan Tân Khổ của mổi người chúng ta. Canh Chua đã đi với người mình lâu như thế không đáng làm món ăn biểu tượng hay sao

_ Con đâu biết tô canh nầy đã cải biến theo thời gian cũng giống như các bà bây giờ mặc áo dài thay vì áo bà ba đạm bạc chân quê nhưng, mẹ nói đúng, chỉ có người Việt mới mặc áo bà ba bất kể nam hay nữ, và biết  ăn canh chua cay nồng mùi ớt chan cùng cơm trắng, cùng tô cá kho nồi đất vàng nâu rắc đầy tiêu hả mẹ. Còn Phở thì sao? Nhiều bạn bè cùng lớp với con chỉ biết Phở hay Chả giò.

_ Người ngoại quốc nói tới thức ăn Việt là nói tới Phở hay Chả Giò, nhưng phải nói Phở nhập cư từ miền Bắc của những người khá giã. Trong các hàng ăn chứ các bà nội trợ ngày xưa không hề tự nấu. Họ biết Phở cũng giống như bạn trai con biết con qua cái dáng vẽ bên ngoài, cái xả giao bên lề, ly café buổi sáng. Đơn giản no là được. Phở ngon, phở dở họ đâu có biết như mẹ đây ăn dĩa mì Ý Mẹ không biết phải chọn phomat gì, cần rắc thêm hương liệu gì?  Rất nhiều bà con ta mê Phở, nhưng con có nghe chuyện bác Hải tuyên bố "tôi có thể ăn phở trừ cơm" nhưng khi vợ bác về thăm mẹ chị ấy nấu cho bác nồi phở ăn đúng một tuần, bác phải chạy sang nhà mình tìm cơm, con nhớ không?

_Dạ nhớ, bác ấy nói nghe mùi cũng đủ sợ và xin chừa tật, bỏ cơm tìm Phở, nghĩa đen cũng như nghĩa

­­Tôi chợt nhớ năm nay bên cạnh sân khấu bàn thờ tổ sư Phan Thanh giản không phài là gánh hàng chứa đầy quả ngọt, cà chua rau muống hương liệu cho bữa cơm thanh đạm cho cả nhà chiều đến hay sao.

Đang nghĩ vơ vẫn thì điện thoại của chi Kim Cương lại reo. Bang trưa chị gọi mời đến nhà chơi tối nay. Tôi cũng chưa quyết định, sơ giao quá. Kim Cương là một nhân vật tôi mới gặp qua sự giới thiệu của Thắm cô Dược sĩ bạn tôi. Thắm nhanh miệng lắm, quảng cáo rầm rộ lần họp mặt Texas vừa qua. Chỉ xã giao cùng nhau khoảng 15 phút, biết chị là lính mới, định cư San Jose. Viên Kim Cương đã lăn vào vòng xoáy của trường nhà, rồi chị nói đứng lên đi tìm bạn mình, và chị ngồi cùng bạn ở một bàn khác.                                                                                                                                                                              Lần nầy chồng chị, anh sáu Líp trên phone. Tôi và anh Líp là hàng xóm trong cái tỉnh Cần Thơ nhỏ bé, là bạn với em gái anh ấy. Anh tốt nghiệp sĩ quan võ bị Đà Lạt. Chiều Đại Hội gặp anh thật bất ngờ. "Tha hương ngộ cố tri"

_Nhãn phải đến nhà chúng tôi một lần. 50 năm rồi mới gặp lại, anh chị sẽ đến đón khi xe về tới cho anh chị hay.

_ Sợ rằng rất trể anh ạ, họ phõng đoán 7 giờ nếu không kẹt xe.

_Không sao, có cô bạn của chị cũng đi trên chuyến du ngoạn nầy nữa, cô ấy cũng tới và còn có vợ chồng ông thầy.. không phải chỉ mình em.

Liệu khó mà chối từ tôi nhận lời. Về đến nơi sau khi cấp tốc giũ sạch bụi đường, tôi đã chễm chệ ngồi trên xe của anh chị lúc 8 giờ. Chị Kim Cương ngồi phía trước với anh. Xe dừng ở Westin Hotel để rước bạn chị, tôi cũng tò mò muốn làm quen. Một quý bà mang kính, y phục đen, áo vét mỏng cùng màu trang nhã với vòng cổ mặt ngọc trai. Ôi chao người gì mà mành như tơ liễu nhỏ nhắn thanh mảnh.

_Ô,ô, vợ chồng chị đứng cùng hàng 4, cạnh tôi ngày hôm qua lúc xuống phà qua hang Shasta, và ngồi trên bus cách tôi một hàng ghế phía sau anh chị Danh Nguyệt. Chị từ Úc tới, mình đã nói chuyện với nhau mà không biết tên..

_Tôi tên Phụng..Chồng tôi lại được một người bạn bắt cóc rồi.

_Rất vui được quen chị. Chị là bạn của Kim Cương, mới gặp lại sau gần nửa thế kỷ?

Chị Kim Cương xen vào

_Đúng vậy, chúng tôi vào ĐTĐ năm 1965..Không tin là còn có dịp gặp nhau.. Cám ơn  Đại Hội. Tôi đi lần đầu, nhưng năm sau sẽ gặp lại nếu sức khỏe cho phép.

_Chắc chắn thôi. Giờ anh Sáu cho chúng tôi về nhà phải không?

_Không, tôi muốn giới thiệu "lẩu chua Lá Vang" ở nhà hàng Nha Trang nếu các bạn không chê, sau đó mới về nhà.

_Lẩu Canh Chua Lá Vang, một khám phá mới..                                                                                                                          

Tôi chợt cười bâng quơ. "Trúng tủ"

 

Nhãn Dương Trần