Thơ          

Đỗ Chiêu Đức

____________________________________________________________________________

 

 NHỚ TÙA HIA

Kính gởi Quí Thầy Cô, Đồng môn, Niên Trưởng cùng Các em Học sinh Tân Hưng quí mến !

 Xin được thay mặt Thân Mẫu, thay mặt gia đình, rất rất chân thành gởi đến Quí Vị Và Các Em lời cám ơn chân thành nhất, đã chia buồn, điếu tang cho Gia Phụ là Đỗ Văn Vi, thất lộc ngày 16 tháng 11 năm 2013 ( nhằm ngàY 14 tháng 10 năm Quí TỴ ) Vừa qua.

Lời Cám ơn muộn màng, Vì không mở được E-mail trong thời gian ở Việt Nam.

Kính gởi đến Quí Vị Và Các Em 84 câu thơ sơ Yếu Lí Lịch của cuộc đời Gia Phụ, đây chỉ là chút lòng của " tấc cỏ " không thể bù đắp nổi " ánh nắng của ba Xuân "...
      .......................................
 
Tám tư một cõi đi về
Nhất sinh lao nhọc đề huề một thân.(1)

  

                        NHỚ TÙA HIA    (2)

                        Tùa hia nổi tiếng một thời,
                        Cái Răng Ba Láng người người biết tên.
                        Ông Cò, Ông Cửu, Cái Chanh,
                        Trẻ già quen gọi chú, anh, ê, thằng !

 Ba mươi một chín chào đời,(1930)
Quê hương xa tít mù khơi Quảng, Trừng.(3)
Ba bảy phiêu bạt phong trần,(1937)
Việt Nam cùng mẹ tảo tần sinh nhai.

Bốn mươi, đèn sách như ai,(1940)
Tân Triều trường mới vùi mài sử kinh.
Giang hồ trôi nổi lênh đênh,
Thương hồ cuộc sống bấp bênh qua ngày.

Tốt nghiệp liền phải đi cày,
Ba năm góp vốn miệt mài một thân. (4).
Nấu cơm, chẻ củi, quét sân
Gánh nước, đi chợ, nấu ăn, đủ nghề.

Mặc người sai khiến hả hê,
Cam thân nghèo khó chẳng hề thở than.
Bạc bài, âm nhạc, ca sang,
Hòa cùng cậu chủ bản đàn “măng đô”.

Khẩu cầm, tiêu, sáo, nhị hồ,
Nhà nghèo được dịp điểm tô cuộc đời. (5)
Thông minh tài trí tuyệt vời,
Phòng bên kế toán gọi mời đêm đêm.

Chi  thu sổ sách học thêm,
Bàn tính, bàn toán gỏ liền như ai.
Chủ nhân để mắt thương tài,
Gả liền cháu gái, trai tài sánh đôi. (6)

Mười tám tuổi chợt đổi đời,
Lãnh ngay “Tằng khạo” ghe chài sướng thân .(7)
Tưởng rằng dứt nợ phong trần,
Nào hay mạng số lần khần trêu ngươi.

Ghe chài bị đục, chìm ngay !
Việt Minh kháng chiến bắt đày vô bưng.
Đầu lòng con đẻ giữa chừng
Đến khi được thả, con mừng thôi nôi !

Trở về cuộc sống nổi trôi,
Cái Chanh quá bước một thời mãi mê.
Ba mươi sáu con số đề,
Sòng bài, tài xiểu, bàn đề, ra thai. (8)

Trãi qua một cuộc trần ai,
Đổi nghề nấu rượu vô chai “Hoa đèo”
Hủ chì, Hèm để nuôi heo,
Rượu thuốc, hổ cốt lại đèo “Áp sanh”. (9)

Nhưng rồi cũng chịu đành hanh,
Mở tiệm tạp hóa đua tranh với đời.
Vi Ký, tiệm bán không lời,
Đành thôi, để tiếng một thời “Tùa Hia” !

Cái Chanh thôi hết đi dìa,
Dọn về Ba Láng chia lìa từ đây !
Năm Căn, tiếp tục đi cày
Cân than, tài phú, cho dài đường đi.(10)

Bà Cai, lần nữa thiên di,
Chuyển sang chành lúa một khi, lở thời !
Quận Lẻ, khắc nghiệt đua đòi,
Đuổi nhà, lần nữa di dời Cái Răng.(11)

Từ đây ổn định tiềm năng,
Nổi danh Tài phú Cái Răng một thời.
Huê hồng béo bở tuyệt vời,
Xây lầu quê ngoại, rạng ngời thanh danh  (12)

"Tùa hia", giờ đã công thành,
Cháu con khôn lớn học hành đến nơi.
Tiêu dao cùng hưởng phước trời,
Thọ qua tám chục, ai người chẳng mong !?

"Kim hôn" kỷ niệm năm mươi năm,
"Toản hôn" sáu chục năm ròng sống chung.
"Lục tuần" rồi "Thất tuần" xong,
"Bát tuần" thượng thọ, cháu ông cháu bà !

Bốn đời sum họp một nhà,
Việt Kiều yêu nước gần xa tụ về.
Mỗi năm cứ Tết gần kề,
Năm châu bốn bể đề huề một khi ! (13)

Vinh hoa phú quý kể chi,
Cái Răng ai dám sánh bì với ông ?!
Ước mơ giờ đã toại lòng,
Mong ông sớm được siêu thăng cỏi ngoài !

Giờ đà nhẹ bước trần ai,
Nợ trần rủ sạch, thân ngoài hư không !

     ..................xxx...............

                    Một đời cần mẫn nên công,
                    Nêu gương “ Tiểu phú do cần “ ai ơi ! (14)
                    Mong cha sớm được lên Trời,
                    Tiêu diêu cực lạc, một đời bôn ba !!!

                                                          Trưởng nam,

                                                          ĐỖ CHIÊU ĐỨC
                                                                        Kính điếu

Chú Thích :

(1). Đề Huề : Đề là Xách, Huề là Dắt. Từ kép Đề Huề là Mang Xách, Dắt díu, Gánh Vác. Trong Truyện Kiều, khi tả lúc Kim Trọng Xuất hiện, Nguyễn Du đã Viết :
         Đề Huề lưng túi gió trăng ,
       ( Đề Huề nầy là Mang Xách ), Còn...
  Đề Huề một thân : là chỉ một mình mình gánh Vác.

  (2). TÙA HIA :
     Âm Tiều Châu của từ Đại Huynh
大兄, có nghĩa là Anh Cả, Anh Hai. Lúc bấy giờ Tùa Hia chỉ khoảng 22, 23 tuổi, nhưng Vì em út 2 bên nội ngoại đều kêu là Tùa Hia, nên người ngoài lầm thưởng Tùa Hia là Tên gọi. Vì Vậy, Con nít thì gọi là CHÚ Tùa Hia, người lớn thì gọi là ANH Tùa Hia, mấy ông già thì gọi là THẰNG Tùa Hia, còn những kẻ có chức có quền lúc bấY giờ, như ông Trung Đội Diễn, Ông Đại Đội Sáu thì khi nói chuyện cứ Ê Tùa Hia là lịch sự lắm rồi !

(3). Quảng Trừng : Tỉnh Quảng Đông, huyện Trừng Hải bên Trung Quốc.
(4). Ba Năm Góp Vốn...: Nhà nghèo, nên khi Vừa tốt nghiệp Tiểu học phải đi ở đợ 3 năm cho Chành lúa Hưng Phát, lấy tiền làm Vốn cho ba má đi sang lúa kiếm lời mà sống.

(5). Nhà Nghèo Được Dịp...: Vì Cậu chủ là bạn học cũ, lại rất thích âm nhạc, nên dạy cho cách sử dụng tất cả các loại nhạc khí, để cùng hòa tấu cho Vui. Trong Chành lúa lại có 2 phòng VIP : Một là Phòng Kế Toán, Một là Phòng Bài Bạc để các chủ cả sát phạt lẫn nhau. Vì ở đợ, nên phải phục Vụ cả 2 phòng, sành Và giỏi cả 2 thứ, lại phải Xuống bếp phụ bếp, nên lại giỏi cả nấu ăn.

(6). Gả liền cháu gái...: Bà Chủ rất thương người tài giỏi, nhưng Vì không có con gái, nên mới bắt cháu gái gọi bằng cô gả cho làm Vợ.

(7). Tằng Khạo : Tiếng Tiều Châu, có nghĩa là Xếp, là Quản lí, Quản đốc.

(8). Bàn Đề, Ra Thai : Có Hoa tay khéo, Viết chữ Hoa Và chữ Việt rất đẹp, nên Lưc lượng Hòa Hảo giao cho trách nhiệm Viết Vẽ Và in thai đề 36 mỗi ngàY.

(9). Hoa Đèo, Hủ Chì : Từ chuên môn của nghề nấu rượu cổ điển Và các loại rượu thuốc làm lậu lúc bấy giờ như : Hổ cốt, Áp sanh, Mai Quế lộ....
(10). Cân Than...: Làm Tài Phú Cân Than cho Công TY Than Đước Hậu Giang của bà Ngô Đình Nhu lúc bấy giờ, phải Xuất tỉnh đến tận Xứ Năm Căn, Cà Mau.

(11). Đuổi Nhà...: Từ Ba Láng dời Xuống Cầu Bà Cai, bị ông Quận Trưởng tên Lẻ đuổi nhà, nên lại dọn Xuống chợ Cái Răng, ở phía sau Lâm Chi Phát.

(12). Xây Lầu Quê Ngoại : Thập niên 1960- 1970, nổi tiếng là Tài Phú giỏi nhất Cái Răng, mỗi năm được Chủ chia cho 5% huê hồng, nên Về quê Vợ ở Ba Láng cất cái nhà lầu đầu tiên của Xóm nầy, làm mọi người đều trầm trồ khen ngợi. (13). Đề Huề : Ở đây có nghĩa là Dắt díu nhau mà Về.

(14). Tiểu Phú Do Cần : Thành ngữ Việt Nam : " Đại phú do Thiên, Tiểu phú do cần ". Có nghĩa : Làm giàu lớn là do số Trời cho, còn làm giàu nhỏ là do biết siêng năng, cần kiệm .

 

EM LÀ....

Em là tặng phẩm từ trời
Và là Bà Xã tuyệt vời của anh !


Em là cô bé hiền hòa
Mi thanh mục tú miệng hoa mỉm cười
Anh là thầy giáo đôi mươi
Văn hay chữ tốt sánh đôi vợ chồng !


Ba sinh hương lửa tự bao giờ
Nguyệt Lão an bày chuyện tóc tơ
Bảy năm trước đó cô trò nhỏ
Bỗng chốc trở thành nội tướng to


Cũng chẳng yêu thơ, chẳng thích từ
Học hành lơ láo , ghét văn thơ
Lấy phải trượng phu là thầy giáo
Học trò lớn nhỏ gọi bằng " Cô " !

Em là... Cô giáo không lên lớp....
Tiểu học, học trò gọi " Thầy, cô "
Dù không lên lớp vẫn...Cô...Cô !...
Trung học lên ngay thành " Bà giáo "
Công danh vùn vụt khỏi mong chờ !

Thỉnh giảng mời thầy lên Đại học
" Bà giáo " giờ thêm một chữ " sư "
" Bà giáo Sư " chưa xong Trung học
Sinh viên Đại học vẫn..." Chào Cô " !

Em là... Tặng phẩm của Trời !...
Một nửa ai kia khéo tuyệt vời
Nửa nầy gặp phải sánh thành đôi
Nội tướng chu toàn gia thất nội
Tướng phu giáo tử bấy năm trời (1)

Cũng chẳng thanh mai, không trúc mã
Xướng tùy phu phụ bấy nhiêu niên
Bách thế tu lai đồng thuyền độ
Vạn thế tu lai cộng chẩm miên ! (2)

Bình thủy tương phùng còn vương vấn
Huống hồ hôm sớm ngụ chung nhà
Nhựt cửu sinh tình, tình sinh nghĩa
Nghĩa tình vấn vít khó rời xa !... (3)

Tặng em ... Mẹ hát câu ru võng
Vẳng mãi bên tai giọng thiết tha...
Ầu ơ !.... Cây da trước miểu...
Cây da trước miểu, ai biểu cây da tàn...
Bao nhiêu lá rụng... ờ....
Bao nhiêu lá rụng, anh thương nàng... bấy nhiêu !


Em là... nội tướng tuyệt vời !
Trời sai đem xuống tặng người hữu duyên
Số anh lận đận truân chuyên
Cho nên vướng phải cái duyên tơ hồng !


Cũng chẳng mi cong, chẳng má hồng
Em là gạo lức mặn nồng ngon cơm
Cùng chồng lặn lội nuôi con
Thân cò chẳng quản lên non xuống ghềnh


Một mình cô khổ lênh đênh (4)
Nuôi chồng cải tạo buồn tênh tháng ngày
Trông đàn con trẻ hôm mai
Miếng ăn miếng mặc không ngày nghỉ ngơi
Em là...Từ mẫu tuyệt vời !....
..............................................................
Lặng lẽ thời gian vẫn cứ trôi
Mấy mươi năm cũ thoáng qua rồi !
Hiện hữu an bày là hạnh phúc
Em là tất cả của riêng tôi !

Xưa kia...
Em là vưu vật trên đời
Và là bà xã tuyệt vời của anh !
Nay thì...
Em là nội tướng trị an
Và là Tổ Mẫu của đàn cháu thơ ! ( 5).


Đỗ Chiêu Đức.

Chú thích :
(1). Tướng phu giáo tử
相夫教子
: Là giúp đỡ khuyến khích ủng hộ chồng trong sự nghiệp và nuôi dạy con cái. Chữ TƯỚNG nầy là support trong tiếng Anh, tiếng Việt không có từ chính xác để dịch. Nó là chữ Tướng trong từ Thừa Tướng đó !.
(2). Bách thế tu lai đồng thuyền độ, Vạn thế tu lai cộng chẩm miên.
百世修來同船渡,萬世修來共枕眠
: Nghĩa là Cùng tu với nhau một trăm kiếp mới đi được chung thuyền với nhau ( đồng hội đồng thuyền ). Cùng tu với nhau một vạn kiếp mới ngủ chung gối với nhau được ( mới nên duyên chồng vợ ). Đây là câu nói trong TĂNG QUẢNG HIỀN VĂN nhằm khuyên ta nên trân trọng tình vợ chồng vì khó khăn lắm mới đến với nhau được.
(3). Bình thủy tương phùng
萍水相逢
: Là Bèo nước gặp nhau, chỉ sự gặp gỡ tình cờ, hời hợt, không hẹn trước, xong rồi thì mỗi người một nơi, như bèo và nước mặc ai nấy trôi nấy chảy.
(4). Cô khổ lênh đênh : Là nói trại của thành ngữ Cô khổ linh đinh
孤苦伶仃
: Cô đơn sầu khổ lẻ loi trơ trọi có một mình.
(5). Tổ Mẫu
祖母: Là Bà Nội. Đúng ra chỉ có nghĩa là Bà mà thôi. Nhưng Bà mà ở chung nhà thì thường là Bà Nội. Còn Bà ngoại thì thêm một chữ Ngoại nữa là : Ngoại Tổ Mẫu.

Đỗ Chiêu Đức may mắn cưới được cô học trò nhỏ ngày xưa vể làm Nội Tướng, chỉ do mai mối tình cờ thôi.!. Trong tấm hình kèm theo đây, cái hình nhỏ có 2 thầy giáo trẻ và một đám học trò nữ vây quanh, trong đó có một Cô là Bà Xã sau nầy. Quý vị thử nhìn xem có đoán ra được là cô bé nào hay không ?. Vui !

DCD_May31_family.jpg

CHIẾC LÁ CUỐI CÙNG

tl_fallleaf.jpg


Ai đâu kéo lại được thời gian
Dõi bóng mây xa tận cuối ngàn
Góp lại muôn rừng cây lá rụng
Cho lòng ấm lại mỗi thu sang...


Còn nhớ năm xưa em mười lăm
Mỗi độ vào thu má ửng hồng
Lay láy mắt huyền xa vắng quá
Mỗi lần nhìn lá rụng bên song (1)


Lá rụng ! Cuốn vàng bay
Lá rụng ! Biết bao ngày
Tim lòng nghe rạo rực
Em hỡi, em có hay ?!


Ở một góc trường anh trộm ngắm
Tóc thề ai xõa chấm ngang vai
Amh cũng " thề " rằng, muôn kiếp nữa
Lòng nầy vẫn tạc bóng hình ai.


Rồi như " Hà Nội băm sáu phường "
Lòng anh cũng " vướng một tơ vương "
Dẵm nát lối mòn qua trước ngõ
Nhà em, " tơ " phủ kín mặt đường ! (2)

Đến ngõ nhà em, vội trở về...
Trở về, lại muốn đến...làm chi ?!
Mỗi lần không gặp nghe nhung nhớ
Nhung nhớ dâng trào, lại bước đi !...


Lá rụng ! tựa tình si
Như lứa tuổi xuân thì
Lớp lớp tràn muôn nẽo
Nhuộm vàng khắp lối đi !


Tình si ấp ủ biết bao ngày
Chấp vá tim lòng gởi tới ai
Cả một trời yêu trong nét bút
Mực mồng tơi tím, nhạt, không phai !


Mấy độ thư đi tuy bặt tăm
Dường như cũng cảm " kiếp tơ tằm "
Mỗi lượt bên song nhìn lá rụng
Gợn buồn, đôi mắt dõi... xa xăm !...


Lá rụng ! Thấy lòng sao...
Lá rụng ! Nhớ hôm nào
Bên nàng tôi đếm bước
Chợt thấy lòng nao nao !

Em trộm nhìn tôi khẽ mỉm cười
Thẹn thùng cuối mặt tóc buông lơi
Cả một trời tình như choáng ngợp
Quay cuồng mặt đất... dưới chân tôi !


Từ đó, lòng tôi ngây ngất say
Lâng lâng mơ ước chuyện ngày mai
Đẹp sao lá rụng vàng muôn lối
Đường vàng ta bước đến tương lai...


Lá rụng rạt rào phủ kín sân
Ba gian nhà trống biết bao lần
Phận nghèo, đi học trông chừng nắng
Mơ ước ngày kia đậu " Cử Nhân "...(3)


Lá rụng ! Những mơ màng
Kiệu chàng son thếp đỏ
Võng nàng theo sau đó...
Xào xạc tiếng lá vàng !...


Một hôm, thấp thỏm ngang qua ngõ
Khẩn khoản mời anh ghé lại nhà
Mẹ bảo : " Em nó còn bé lắm !
Buông tha xin hãy dứt nhau ra ! "

Mẹ tưởng đâu anh lính " Mã tà " (4)
Bắt ai, mà bảo hãy buông tha ?!
Chẳng qua nói khéo vì chê phận
Anh nghèo, nên lắm nỗi xót xa !


Anh biết rằng em đẹp, em giàu
Yêu em, anh xá kể chi đâu
Thói tục hay " khinh bần trọng phú "
" Môn đăng hộ đối sử nhân sầu ! " (5)


Lá rụng ! Gió sầu trêu
Lá rụng ! Vấn vương nhiều
Hết rồi, ba mùa lá
Lòng tôi vẫn cô liêu !...


Ba năm mơ ước được gì đâu !
Một sớm thu sang lá đổi mầu
Rộn ràng tiếng pháo vu quy tiễn
Mỗi bước em đi, một khối sầu !


Xác pháo đỏ hồng vương khắp lối
Vàng chen xác lá gợi muôn sầu
Anh biết, em anh " còn bé lắm ! "
Lấy chồng kham nổi phận làm dâu ?!


Lá rụng ! Gió tơi bời
Giẫy chết lá vàng rơi
Lòng anh nghe giá buốt
Mênh mông, Ôi, đơn côi !

Vườn cũ chiều hoang lá rụng rồi
Bóng trăng chênh chếch, bóng trăng côi
Người trong giấc mộng đâu còn nữa
Chợt tỉnh ra rồi, chỉ thấy tôi !


Lá rụng ! Cuốn vàng bay
Lá rụng ! Những ai hoài
Đã năm mươi mùa lá
Ai có nhớ tình ai ?!!!


Giấc mộng tàn thu đã vỡ rồi
Tơ lòng vương vấn mãi không thôi
Năm mươi năm lẻ bao thay đổi
Lã lướt trên cành, lá vẫn rơi !


Lá rụng ! ...
Lá rụng !......
Lá rụng !..........
Chiếc lá cuối cùng sắp rụng rơi !


Đỗ Chiêu Đức.

Chú thích :
(1) Bên SONG là bên song cửa ( cửa sổ )
(2) Nhại ý bài thơ " Hà Nội ba mươi sáu phố phường " của thi sĩ Nguyễ Bính :
Hà Nội ba mươi sáu phố phường
Lòng chàng như có một tơ vương
Chàng qua chiều ấy, qua chiều khác
Góp lại đường đi, vạn dặm đường !
(3) "... đi học trông chừng nắng " . Nhà nghèo không có đồng hồ, Nên chỉ xem bóng nắng trước hiên nhà để đoán giờ mà đi học cho đừng bị trễ.

(4) Lính " Mã Tà " là Cảnh Sát thời Pháp thuộc, chuyên bắt người phạm pháp. Ở Mỹ hiện nay là " Phú Lít " ( Police ).
(5) " Khinh bần trọng phú " là khinh nhi, coi rẻ người nghèo, và ân cần, kính trọng đối với người giàu.
" Môn đăng hộ đối " là Nhà cửa ngang bằng nhau, ý chỉ xứng hợp nhau về tài sản, gia thế, chứ không kể đến tình cảm con người.
" Môn đăng hộ đối sử nhân sầu " nhái ý câu thơ cuối trong bài Hoàng Hạc Lâu của Thôi Hiệu " Yên ba giang thượng sử nhân sầu ". Câu thơ có nghĩa : " Cái chuyện Môn đăng hộ đối làm cho người ta cảm thấy buồn lòng ! ".

Enter supporting content here